Een interessante kwestie: ik wist niet meer waarom dit boek op mijn leeslijst stond. De schrijver was mij onbekend en de titel ook.
De titel deed me een beetje neoklassiek aan: in de begintijd van scifi (jaren ’40-’60) waren dit soort titels gebruikelijk. Dingen met ‘Inc.’ of ‘City’ in de naam om aan te geven dat iets ogenschijnlijk buitensporigs in de toekomst normaal zou zijn. Tegenwoordig worden dit soort titels soms opnieuw gebruikt om een boek een klassiek-scifi-tintje te geven en omdat Google Play (waar ik het boek kocht) aangaf dat het publicatiejaar 2014 was, dacht dat dat hier het geval was.
Tijdens het lezen bleek dat de schrijver redelijk goed in die rol bleef; heel het boek had een jaren-50-sfeer: de hoofdpersoon is een man die uitsluitend met zijn achternaam wordt aangeduid (Blaine); vrouwen zijn er voornamelijk om mannen te dienen; er gaat geen pagina voorbij zonder whisky en sigaretten. Ook vond ik het bijzonder dat de schrijver Blaine een microfiche plus bijbehorende viewer van een krant liet kopen.
Achteraf bleek dat Immortality, Inc. gepubliceerd is in 1958, dus dat klopte allemaal wel. Het boek heeft in dat geval wel wat weg van de werken van Philip K. Dick: neem iets onwaarschijnlijks en werk het verder uit. In dit geval wordt bewezen dat er leven is na de dood, of in ieder geval dat de ‘mind’ van een mens blijft bestaan na het sterven van diens lichaam. (‘Mind’ heeft in het Nederlands niet zo’n preciese vertaling; de schrijver maakt onderscheid tussen ‘mind’, ‘ghost’ en ‘soul’, terwijl het Nederlandse ‘geest’ eerder het midden houdt tussen ‘mind’ en ‘soul’.) Ook kunnen minds overgezet worden van het ene lichaam naar het andere.
Rijke mensen kunnen aan het eind van de houdbaarheid van hun lichaam een nieuw lichaam kopen; arme mensen kunnen hun lichaam verkopen door hun mind op te geven, vaak in ruil voor een verzekerde plek in het hiernamaals.
Een ander gevolg is dat mensen met genoeg geld een plek in het hiernamaals kunnen kopen en hun Aardse leven soms vrijwillig opgeven. Dat kan op spectaculaire wijze, door een jacht op zichzelf uit te schrijven (later ook beschreven door Alastair Reynolds), of op minder spectaculaire wijze door plaats te nemen in een zogenaamd zelfmoordhokje (suicide booth).
En toen schoot me ook te binnen hoe dit boek ook alweer op mijn leeslijst terecht was gekomen: elementen uit dit boek zijn gebruikt in Futurama, onder andere de suicide booth.
Een aardig stukje scifi-geschiedenis dus. Advies: lezen als je van oude scifi houdt en niet al te feministisch bent aangelegd. Licht verteerbaar, vermakelijk en educatief verantwoord.
Robert Sheckley was in mijn Essefperiode (eind jaren 60) een van mijn favoriete schrijvers. Het valt me op dat hij tot zijn dood in 2005 is blijven schrijven. Ik ben erg benieuwd naar zijn latere werk.
Ik ook. Het verbaasde me om te lezen dat hij ook enkele verhalen in het Star Trek-universum geschreven heeft (Deep Space Nine) en geschreven heeft voor Babylon 5. Blijkbaar is het zo iemand wiens werk we allemaal kennen maar niet zijn naam.