Hoe zou de geschiedenis verlopen zijn als de pest heel Europa zou hebben uitgeroeid in plaats van een derde?
Kim Stanly Robinson is een zeer grondige schrijver die er altijd voor zorgt dat hij weet waar hij over schrijft. Zijn Marstrilogie is een standaardwerk over de kolonisatie van Mars en het zou niemand verbazen als die precies zo zal verlopen als Robinson het opgeschreven heeft, afgezien natuurlijk van het dramatische element.
Voor The years of rice and salt zou zo maar hetzelfde kunnen gelden, hoewel we dat nooit zullen kunnen vaststellen.
In tien verhalen beschrijft Robinson de wereldgeschiedenis vanaf de late middeleeuwen (de tijd van de pest in Europa) tot iets na nu (eind 21ste eeuw). De verhalen worden verteld vanuit menselijk perspectief, vaak met gewone mensen die gewone of minder gewone dingen doen. De titel verwijst naar de Chinese uitdrukking die zo veel betekent als ‘de jaren van het gewone leven’. Dit heeft als effect dat je je makkelijk in kan leven in de verhalen.
In elk verhaal komen een aantal dezelfde karakters terug. Robinson laat ze terugkomen door reïncarnatie, wat aardig aansluit bij de religies die dominant zijn: voornamelijk hindoeïsme, bhoeddisme en islam. Het is boeiend om te zien hoe deze stromingen en landen zich ontwikkelen zonder Europeanen.
Ik wou The years of rice and salt lezen omdat ik de Marstrilogie ijzersterk vond en Robinsons manier van schrijven erg waardeer: grondig onderzoek; realistische karakters; grote thema’s (sociologie, economie, wetenschap) door de ogen van gewone mensen. Alternatieve geschiedenis is een interessant subgenre van speculatieve fictie (“Wat als…?”) en Kim Stanley Robinson pakt het op zijn eigen vakkundige manier op. Je krijgt echt het gevoel dat je al die jaren in zijn alternatieve wereld hebt geleefd.
Een aanrader? Ja, maar je moet er wel de tijd voor kunnen en willen nemen.